Historia Oddziału

Aktualności     Informacje     Obserwacje     Publikacje     Galeria     Kontakt      Historia      

   Historia Oddziału Lubelskiego PTMA sięga roku 1963. Wtedy to zorganizowano sekcję astronomiczną przy Kole Naukowym Studentów Fizyki UMCS. W archiwach naszego Oddziału zachował się list z Zarządu Głównego PTMA w Krakowie do ówczesnego studenta UMCS Stanisława Hałasa, datowany 17 stycznia 1964r. poruszający ten temat oraz sugerujący możliwość powołania w Lublinie Oddziału Towarzystwa. W początkowym okresie działalności pomocą służył m.in. Kazimierz Kordylewski.

Jako datę powołania Oddziału PTMA w Lublinie należy przyjąć 24 stycznia 1967 roku. W tym dniu odbyło się zebranie założycielskie. Zebraniu temu przewodniczył doc. dr K. Kordylewski, który wcześniej wygłosił odczyt p.t. "Materia okołoziemska". Wniosek o założenie Oddziału PTMA został przyjęty jednogłośnie. Pierwszym prezesem został Stanisław Hałas. Do Zarządu oddziału zostały wybrane następujące osoby: mgr Longin Gładyszewski - wiceprezes, Andrzej Wiciński - sekretarz, Adam Penkalla - skarbnik, Andrzej Kołaczkowski i Janusz Krol - członkowie Zarządu. Do Komisji Rewizyjnej wybrano jednogłośnie mgr Oktawię Pietruską, mgr Irenę Tarraro i Jana Reja. W 1967 roku Oddział liczył 23 członków rzeczywistych i 8 członków-kandydatów (uczniowie). W tym roku odbyły się cztery zebrania, podczas których wygłoszono dwa referaty oraz spotkanie z doc. Kazimierzem Kordylewskim. Prowadzono też pokazy nieba za pomocą 20-centymetrowej lunety. W 1967 roku, z inicjatywy mieszkających w Puławach członków naszego Oddziału, Prezydium MRN podjęło decyzję o przekazaniu na cele stacji astronomicznej budynku byłej wieży cinień. Od tego czasu rozpoczęto działania związane z adaptacją wieży oraz powstaniem w Puławach samodzielnego Oddziału PTMA. Oddział ten, dzięki pracy bardzo aktywnej grupy tamtejszych miłoników, powstał już w roku 1972, a obserwatorium otwarto w roku 1994.

Według stanu na dzień 30 czerwca 1968r. Oddział liczył 29 członków z opłaconymi bieżąco składkami i 2 osoby zalegające - razem 31 członków zwyczajnych. Działalność Oddziału w kolejnych latach była podobna i np. w roku 1971 odbyły się trzy odczyty wygłoszone m.in. przez prof. M. Subotowicza i doc. Jerzego Dobrzyckiego, 15 pokazów nieba oraz dwudniowy Rajd Kopernikowski na Roztocze połączony z prowadzeniem obserwacji słabych obiektów mgławicowych.

W roku 1974, staraniem Zarządu, została zbudowana na dachu wieżowca Instytutu Fizyki UMCS specjalna platforma przeznaczona do ustawiania instrumentów astronomicznych. W lutym 1975 uruchomiono tam małe obserwatorium, w którym wykorzystywano m.in. refraktor Zeiss 20 cm i reflektor 15 cm (własność TWP). W tym roku przeprowadzono pod kierunkiem L. Gładyszewskiego 25 pokazów nieba.

W roku 1975 zostały rozpoczęte systematyczne zebrania członków i sympatyków Oddziału. Od tego czasu odbywały się one raz w miesiącu (oprócz miesięcy wakacyjnych) w drugi piątek miesiąca. W październiku 1975r. został zamontowany i uruchomiony własnej konstrukcji radioteleskop przeznaczony do celów dydaktycznych oraz popularyzatorskich. Obserwacje promieniowania radiowego Słońca prowadzi od tego czasu do dziś prof. L. Gładyszewski.

Wg stanu na 30.06.1976r. Oddział liczy już 61 członków posiadających opłacone składki i 5 osób zalegających. W roku 1976 L. Gładyszewski przeprowadził 141 obserwacji powierzchni Słońca, wygłosił 3 odczyty, odbyło się 9 pokazów nieba.

Przez cały ten czas od powstania Oddziału prezesem był Stanisław Hałas, a wiceprezesem Longin Gładyszewski. W 1983 roku nastąpiła zmiana prezesa. Został nim Longin Gładyszewski, który funkcję tę sprawował do 10 marca 1989 roku. Wtedy prezesem został wybrany Zbigniew Rzepka. Wiceprezesem został Mieczysław L. Paradowski, a profesorowie S. Hałas i L. Gładyszewski byli członkami Zarządu Oddziału. W kadencji 1989-1992 Zbigniew Rzepka pełnił funkcję członka Zarządu Głównego PTMA.

We wrześniu 1991 roku Oddział otrzymał od Zarządu Głównego teleskop MIZAR (prod. ros.) typu Newton f=80 cm, ø11 cm.

W styczniu 1999r. została uruchomiona strona internetowa oddziału. Jej głównym twórcą był Marcin Jarski. Strona ta funkcjonowała do połowy 2003 roku. Nieco wcześniej, w roku 2002, Adam Kisielewicz opracował nową stronę internetową oddziału, która definitywnie zastąpiła starą w maju 2003 roku.

Na walnym zebraniu sprawozdawczo-wyborczym 9 maja 2003r. nastąpiła zmiana prezesa. Na stanowisko to został wybrany Wiesław Krajewski, wiceprezesem został Adam Kisielewicz, sekretarzem - Jerzy Marcinek, skarbnikiem - Dariusz Tober, a członkami zarządu - Marcin Jarski i Karol Pankowski.

Na XXXVIII Walnym Zjeździe Delegatów PTMA w Puławach w listopadzie 2003r. prezes Wiesław Krajewski został wybrany członkiem Głównej Komisji Rewizyjnej.

W maju 2004r. po raz pierwszy odbyły się dwa zebrania naszego Oddziału w ciągu jednego miesiąca. Od października wprowadzono nowy harmonogram spotkań. Odtąd odbywają się one dwa razy w miesiącu - zebranie główne w drugi piątek miesiąca oraz dodatkowe - dwa tygodnie później. Innymi formami naszej działalności stały się wspólne wyjazdy obserwacyjne za miasto, wycieczki do ośrodków związanych z astronomią oraz letnie obozy obserwacyjno-szkoleniowe. Od czerwca 2006 roku Oddział wydaje na swoje potrzeby bezpłatny kwartalny biuletyn informacyjny "Gwiazdozbiór". Zamieszczane są w nim artykuły na aktualne tematy związane z astronomią, kalendarzyk, sprawozdania w wyjazdów, wspólnych obserwacji i innych oddziałowych wydarzeń.

Członkowie Oddziału publikują wyniki swoich obserwacji, zdjęcia oraz prace teoretyczne w różnych czasopismach, m.in. w "Uranii", (obecnie "Uranii-Postępach Astronomii"), "The Astronomical Reports", "Materiałach SOPiZ", "Komeciarzu", "Vademecum Miłośnika Astronomii", a także w Internecie.

Kilku wyróżniających się członków naszego Oddziału zostało uhonorowanych dyplomami i odznakami PTMA. Prof. Longin Gładyszewski otrzymał Medal Mikołaja Kopernika za popularyzację wiedzy astronomicznej w 1976r., Srebrną Odznakę Honorową PTMA w 1983r. oraz złotą odznakę w 1986r., prof. Stanisław Hałas jest posiadaczem srebrnej odznaki, Zbigniew Rzepka otrzymał w 1978r. dyplom, w 1979r. - srebrną odznakę, a w roku 1989 - złotą odznakę PTMA, Mieczysław L. Paradowski otrzymał w 1989r. srebrną odznakę, w 1992r. - dyplom, a w 1997r. - złotą odznakę honorową PTMA. W 1992r. Leszek i Jerzy Marcinkowie otrzymali dyplomy, a w 1997r. - obaj srebrne odznaki PTMA. Dyplomy otrzymali także Marcin Jarski i Karol Pankowski.

W styczniu 2007 roku nasz Oddział obchodził 40-lecie swojej działalnoci, a w lutym odbyło się Walne Zebranie, na którym wybrano nowe władze. Prezesem został powtórnie Wiesław Krajewski, a w skład Zarządu weszli: Adam Kisielewicz, Jerzy Świeboda, Tamara Hołody, Mirosław Trociuk i Adam Rapa. Komisję Rewizyjną tworzą: Maciej Zaporowski, Karolina Niedźwiecka i Marcin Jarski.

Na Walnym Zjeździe Delegatów PTMA w Puławach 2.10.2010 roku prezes Wiesław Krajewski został po raz trzeci wybrany na członka Głównej Komisji Rewizyjnej, a wiceprezes Adam Kisielewicz został przewodniczšcym Głównego Sądu Koleżeńskiego.

W listopadzie 2010 roku Oddział otrzymał od Zarządu Głównego teleskop Newtona MEADE 254 mm, f= 1270 mm f/5 na montażu Dobsona.

Nie jesteśmy dużym oddziałem. Obecnie skupia on ponad 100 miłośników z okolic Lublina, Włodawy, Chełma, Zamościa i innnych miast. I choć w zebraniach uczestniczy systematycznie zaledwie po kilkanaście osób, stanowimy zgrany zespół osób, dla których poznawanie tajemnic nieba stanowi prawdziwą przyjemność.

Opracowano na podstawie materiałów archiwalnych oraz wspomnień członków Oddziału.

do góry